Powodem wspomnienia o Mieczysławie Serwinowskim – policjancie IV Okręgu lubelskiego – jest zbliżająca się 80 letnia rocznica zbrodni katyńskiej, jak i również odnalezione zdjęcie tego funkcjonariusza, a przede wszystkim treść zapisu znajdującego się na jego awersie
„ W dowód przyjaźni i miłych wspomnień wspólnych przeżyć i zabaw Jabłonna 20 VIII 33”.
Zdjęcie to zostało ujawnione w albumie rodzinnym w 2006 roku – po śmierci Heleny Piżewicz córki policjanta II RP – Józefa Janickiego służącego m.in. w Bełżycach, a zamordowanego w Auschwitz.
Warto dodać, że familiarny zapis na awersie zdjęcia pomógł stwierdzić, że Mieczysław Serwinowski był ojcem chrzestnym Heleny. Ta historia zostanie przedstawiona w kolejnej publikacji.
Na podstawie Lubelskiej Listy Katyńskiej autorstwa Adama Winiarza ustalono, że funkcjonariuszem ze zdjęcia jest właśnie Mieczysław Serwinowski – starszy posterunkowy Policji Państwowej.
Z opracowanego tam biogramu wynika, że „..urodził się on w styczniu 1898 roku w Warszawie jako syn Tomasza i Józefy. Po ukończeniu szkoły elementarnej uczęszczał do Szkoły Handlowej. W 1915r. zaciągnął się jako ochotnik do Legionów Polskich, w szeregach których pozostawał do kryzysu przysięgowego w lipcu 1917 r. Po zwolnieniu z internowania powrócił do rodzinnego domu i włączył się w nurt prac konspiracyjnych. W listopadzie 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego i odbył kampanię lat 1919-1920. Przeniesiony do rezerwy w 1922 r. wstąpił do Policji Państwowej. Po przeszkoleniu rozpoczął służbę w stopniu posterunkowego, najpierw w Piaskach Luterańskich a następnie w Bełżycach (od 1926 r.) w województwie lubelskim.”
Zdjęcie z pogrzebu prawdopodobnie z Bełżyc woj. lubelskie. Trumnę niosą Mieczysław Serwinowski (po prawej) i Józef Janicki.
„W 1923 roku Mieczysław Serwinowski zawarł związek małżeński z Marianną Świtanową, z którego urodziły się córki: Pelagia (1924r.), Balbina (1927 r.) i Gabriela Wiktoria (1928 r.) oraz syn Jerzy (1929 r.).W grudniu 1929 r. ukończył Szkołę dla Szeregowych Policji Państwowej w Sosnowcu. Z dniem 2 I 1930 r. rozpoczął służbę na Posterunku PP w Jabłonnej, gdzie 1 VII tego roku awansował do stopnia starszego posterunkowego. W 1934 roku został mianowany komendantem Posterunku PP w Mełgwi i pozostawał nim aż do września 1939 r. W następnym roku zmarła mu żona i cały ciężar wychowywania czwórki małych dzieci spadł na niego. Wobec konieczności zapewnienia im właściwej opieki, zawarł w 1936 r. związek małżeński z Marią Popławską, z którego urodził się syn Włodzimierz. W 1938 r. został ciężko ranny w pościgu za głośnym wówczas bandytą Głowackim. Rana postrzałowa nogi zagoiła się ale drugi pocisk z okolicy serca nie został usunięty ze względu na przewidywane groźne komplikacje.
Mieczysław Serwinowski we wrześniu 1939 r. ewakuował się zgodnie z rozkazem na wschód, gdzie w bliżej nie znanych okolicznościach dostał się po 17 IX do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie jenieckim w Ostaszkowie. Jego nazwiska nie ma jednak na NKWD-owskich listach jeńców wywiezionych do Kalinina (obecnie Twer), gdzie jeńcy byli mordowani. Można jedynie przypuszczać, że zmarł lub został zamordowany przed ostateczną likwidacją ostaszkowskiego obozu w maju 1940 r. Pozostawił żonę Marię i dzieci. Okrutny los sprawił, że nie było mu dane zobaczyć najmłodszego syna Włodzimierza, który urodził się w lutym 1940 r. i zmarł w rok później. W 1942 r. zmarła na gruźlicę najstarsza córka Pelagia. Natomiast żona Maria wyszła w 1949 r. ponownie za mąż, uzyskawszy sądowe orzeczenie śmierci Mirosława Serwinowskiego.” ¹
Piaski. Z okazji święta narodowego przedstawiciele miejscowych władz, polskiej i żydowskiej gminy oraz organizacji społecznych: U dołu z lewej stoją: Żyd, handlował zbożem, obok Jarosz Ignacy, Żyd Kanar- handel obuwiem, obok pomocnik rabina, siedzą: wójt gminy Chrząstowski, w środku ks. Piotr Stodulski, po prawej sekretarz gminy Matyjaszewski, komendant PP Serwinowski, komendant ochotniczej Straży Pożarnej Bolesław Jaworowski, członek Rady Żydowskiej, strażak Ignacy Jaworowski. Powyżej w większości członkowie gminy żydowskiej, na czele z rabinem w środku, poprzednik rabina Josefa Lufta.³
Na zdjęciu poniżej pożegnanie Komendanta Policji w Lublinie Aleksandra Herra 1938 rok (Mieczysław Serwinowski siedzi drugi od prawej, Józef Janicki stoi pierwszy od lewej)
Kolejne zdjęcie z kadry lubelskiej. Mieczysław Serwinowski na tle portretu Marszałka Józefa Piłsudskiego, z kolei Józef Janicki stoi w drugim rzędzie pierwszy z prawej)
Mieczysław Serwinowski był odznaczony BKZ (Brązowy Krzyż Zasługi), MPzaW (Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1928, MDzON (Medal Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości)
Źródła:
¹ Lubelska Księga Katyńska Adam Winiarz , Lublin 1997 r.
² www. ogrodywspownień.pl
³ zdjęcie z Piask- Marianna Jarosz Krasnodębska Wspomnienia o zaginionym świecie żydowskim w Piskach, Lublin 2011, Teatr NN
fotografie pozostałe- archiwum domowe autora